Tükenmişlik sendromu son yıllarda hayatımıza giren ve genellikle iş hayatının stresinden kaynaklanan hem fiziksel hem psikolojik olarak tükenme hissidir. Uzun süre stres yaşamanın sonucunda tükenmişlik sendromuna yakalanmak mümkündür.
Tükenmişlik sendromu aslında ciddi fiziksel hasarlar da bırakabilmektedir. Bu nedenle tedavisi ertelenmemeli ya da reddedilmemelidir. Tükenmişlik sendromunun belirtileri ciddiye alındığında ve farkındalık kazanıldığında birey daha sağlıklı ve dengeli bir hayat sürebilir.
Tükenmişlik Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Tükenmişlik sendromu yaşayan kişiler diğer birçok psikolojik rahatsızlığın belirtilerini de içeren semptomlar gösterir.
- Birey dinlense bile sürekli yorgunluk ve bitkinlik hisseder.
- Önceden ilgi duyulan iş veya okul hayatına karşı artık daha az ilgi duyulur.
- İş veya okul hayatında performans düşüklüğü yaşanır.
- Duygusuzluk, hissizlik, çabuk sinirlenme, her şeye tepki gösterme hakimdir.
- Genel olarak mutsuzluk, tatminsizlik, zevk alamama durumu görülür.
- Kalp çarpıntısı, somatik ağrılar, bedensel tükenmişlik de ortaya çıkabilir.
Tükenmişlik Sendromu Neden Ortaya Çıkar?
Tükenmişlik sendromunun birden çok nedeni vardır. Bazen iş yükünün fazlalığı, bazen de ailesel problemler bu duruma neden olabilir. Hepsinin ortak bir özelliği, duygusal açıdan fazla yorucu hissettirmesidir. İş yerindeki değişen koşullar, beklentinin yüksek olması, iş ve ev dengesinin kurulamaması, sürekli çalışmak ve dinlenecek zaman ayırmamak gibi durumlar tükenmişlik sendromuna yol açmaktadır. Aynı zamanda uykunun ve beslenmenin düzensizliği, hareketsizlik de yardımcı olmaktadır.
Tükenmişlik Sendromu ile Başa Çıkmanın Yolları
Tükenmişlik sendromunun tedavisi durumun şiddetine göre değişebilir. Daha hafif geçiren kişiler bazı önlemler alarak ve aşağıdaki yöntemleri uygulayarak tükenmişlik sendromu ile başa çıkabilirler.
- Stres Yönetimi: Stresle başa çıkmak için düzenli egzersiz yapın, derin nefes alın ve meditasyon gibi gevşeme tekniklerini deneyin.
- Sınırları Belirleme: İş ve özel hayat arasında sağlıklı sınırlar belirleyin. Çalışma saatlerinizi belirleyin ve dinlenmeye zaman ayırın.
- Destek Arama: Dostlarınız, aileniz veya bir terapist gibi güvenilir kişilerle duygularınızı paylaşın ve destek isteyin.
- Hobiler ve Zevkler: Zamanınızı hobilerinize veya zevk aldığınız aktivitelere ayırın. Kendinize zaman ayırmak ruh halinizi ve enerjinizi artırabilir.
- Mola Verme: Zihinsel ve fiziksel olarak dinlenmek için düzenli aralar verin. Kısa molalar vererek zihninizi dinlendirin.
Tükenmişlik sendromunu daha şiddetli yaşayan kişiler için mutlaka bir uzman psikolog veya psikiyatristle görüşme gerçekleşmelidir. Bazı kişiler için terapi seanslarıyla birlikte ilaç tedavisi de gerekli görülebilir.
