Sedef Romatizması (Psöriatik Artrit) Nedir?

Sedef romatizması, aynı zamanda psöriatik artrit olarak bilinir, sedef hastalığı (psoriazis) ile ilişkili kronik bir inflamatuar eklem hastalığıdır. Bu durum, eklemlerde ağrı, şişlik ve sertlikle birlikte ciltte sedef lekelerinin ortaya çıkmasıyla kendini gösterebilir.

Sedef Romatizmasının Nedenleri

Psöriatik artritin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, bağışıklık sistemi ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Ailede sedef hastalığı veya romatizmal hastalık öyküsü olan kişilerde risk artabilir. Ayrıca, bağışıklık sistemindeki anormallikler, vücudun kendi eklem dokularına saldırmasına yol açabilir.

Belirtiler

Sedef romatizmasının en yaygın belirtileri şunlardır:

• Eklem ağrısı ve hassasiyeti
• Eklem şişliği
• Hareket kısıtlılığı ve sertlik
• Ciltte pul pul döküntüler ve kızarıklık (psoriazis lezyonları)
• Parmak uçlarında veya ayak parmaklarında şişlik (tırnak deformiteleri, "sosis" görünümü)

Bu belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve hafif ataklardan şiddetli formlara kadar farklılık gösterebilir.

Tanı Süreci

Sedef romatizmasının tanısı için doktorlar şu adımları izleyebilir:

• Tıbbi öykü ve fizik muayene: Hastanın aile öyküsü, belirtileri ve genel sağlık durumu değerlendirilecektir.
• Görüntüleme yöntemleri: Röntgen, MRI veya ultrason gibi görüntüleme teknikleri eklem hasarının ve iltihaplanmanın derecesini belirlemek için kullanılabilir.
• Kan testleri: Enflamasyon belirteçleri, HLA-B27 antijen varlığı gibi testler, doğru tanıya ulaşmada yardımcı olabilir.

Tedavi Yöntemleri

Sedef romatizması için tedavi kişiye özel planlanmalıdır. Amaç, ağrıyı azaltmak, iltihabı kontrol altına almak ve eklem fonksiyonlarını korumaktır. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

• İlaç tedavisi: Non-steroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler), kortikosteroidler, hastalık modifiye edici antiromatizmal ilaçlar (DMARD'lar) ve biyolojik tedaviler kullanılabilir.
• Fizik tedavi ve egzersiz: Eklem hareketliliğini korumak ve kas gücünü arttırmak için düzenli egzersiz ve fizik tedavi programları önerilir.
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, kilo kontrolü ve stresten kaçınma, hastalığın yönetiminde önemli rol oynar.
• Cerrahi müdahale: İleri düzeyde eklem hasarı olan hastalarda, eklem protezleri veya diğer cerrahi işlemler gerekebilir.

Yaşam Kalitesi ve Yönetim

Sedef romatizması, kronik bir hastalık olduğu için düzenli takip ve tedavi gerektirir. Hastalar, doktorlarının önerdiği tedavi planına uyarak semptomlarını yönetebilir ve yaşam kalitelerini artırabilir. Psikolojik destek grupları ve danışmanlık, hastaların hastalıkla başa çıkmalarında yardımcı olabilir.