Ankilozan Spondilit Nedir?

Ankilozan spondilit, omurga ve bazı durumlarda eklemleri etkileyen kronik, iltihaplı bir romatizmal hastalıktır. Genellikle omurganın alt kısmında başlayan bu hastalık, zamanla omurlar arasında kemik kaynaşmasına (anjilozis) yol açabilir. Bu durum, omurganın esnekliğini ve hareket kabiliyetini azaltarak yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.

Belirtiler ve Bulgular

Ankilozan spondilitin başlıca belirtileri şunlardır:

• Bel ve Sırt Ağrısı: Özellikle sabahları uyanıldığında veya uzun süre oturduktan sonra daha yoğun hissedilen kronik ağrılar. Ağrı, dinlenmeyle hafifler ancak hareketle artabilir.
• Sertlik: Sabahları veya hareketsizlikten sonra bel ve kalça bölgesinde yaşanan sertlik hissi.
• Hareket Kısıtlılığı: Zamanla omurga hareketlerinde azalma, eğilme ve bükme kabiliyetinde kısıtlama.
• Duruş Bozuklukları: İlerlemiş vakalarda omurgada kavislenme ve duruş bozuklukları görülebilir.
• Eklem İltihapları: Kalça, diz, ayak bileği ve omuz gibi büyük eklemlerde iltihaplanma ve şişme.

Nedenleri ve Risk Faktörleri

Ankilozan spondilitin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkabileceği düşünülmektedir. HLA-B27 adlı genetik marker taşıyan bireylerin bu hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Ayrıca, ailenin birinci dereceden bir üyesinde bu hastalık bulunması durumunda risk artabilir.

Tanı Süreci

Ankilozan spondilit genellikle klinik belirtiler ve tıbbi görüntüleme teknikleriyle teşhis edilir. Doktorunuz şu yöntemleri kullanabilir:

• Tıbbi Hikaye ve Fizik Muayene: Belirtilerinizin değerlendirilmesi ve fiziksel muayene ile omurga hareketliliğinin kontrolü.
• Röntgen ve MRI: Omurga ve eklemlerdeki yapısal değişiklikleri ve iltihaplanmayı tespit etmek için.
• Kan Testleri: HLA-B27 genetik testi gibi, iltihap göstergeleri ve genetik markerlar kontrol edilir.

Tedavi Seçenekleri

Ankilozan spondilitin tedavisi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmayı, ağrıyı hafifletmeyi ve yaşam kalitesini artırmayı hedefler. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:

• İlaç Tedavisi: Non-steroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAIDs), TNF-alfa inhibitörleri ve diğer biyolojik ajanlar, iltihaplanmayı azaltmak için kullanılır.
• Fizik Tedavi: Düzenli egzersiz programları, esnekliği artırmak ve kas gücünü korumak için önerilir. Fizik tedavi uzmanları, uygun egzersiz ve duruş teknikleri konusunda rehberlik yapabilir.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, doğru duruş ve ergonomik alışkanlıklar geliştirmek, kilo kontrolü sağlamak tedavinin bir parçasıdır.
• Cerrahi Müdahale: İleri aşamalarda veya ciddi deformitelerde, eklem veya omurga ameliyatı gerekebilir.

Yaşamla Başa Çıkma ve Öneriler

Ankilozan spondilit kronik bir hastalık olduğundan, hastaların yaşam kalitelerini koruyabilmeleri için düzenli doktor kontrollerine uymaları ve tedavi planlarını takip etmeleri önemlidir. Ayrıca:

• Düzenli Egzersiz: Esneklik ve kas gücünü korumak için düzenli egzersiz, yoga ve yüzme gibi aktiviteler önerilir.
• Doğru Duruş: Günlük yaşamda doğru duruş tekniklerini benimsemek, omurga üzerindeki baskıyı azaltır.
• Psikolojik Destek: Kronik hastalıklarla yaşamanın getirdiği zorluklarla başa çıkmak için gerekirse psikolojik destek almak faydalı olabilir.